Qaymaq südün üstündəki yağlı hissədir. Südün qaymaq hissəsi qatı maye şəklində olur. Buna görə də, onu süzmək çətindir. Qaymaq qaşıqla yığılır. Süd zavodlarında isə qaymağı sentrafuqayla yığırlar. Yaxşı qidalanmış camışın südündə 35% qaymaq olur. Təbii südü bişirdikdən, qaynatdıqdan yarım saat sonra onun üst hissəsində nazik təbəqə əmələ gəlir. Bu isə qaymağın yaranmasının ilk mərhələsidir. Qaynamış südü soyutduqda onun tərkibindəki yağ südün üzünə yığılır. Iri yağ damcıları kiçik yağ damcılarından fərqli olaraq südün üzərinə daha tez çıxır. Ev şəraitində təbii üsulla qaymaq əldə etmək istəyirsinizsə,  bişirilmiş südü ən azı 10-12 saat soyuq yerdə saxlamalısınız. Soyuq yerdə ona görə saxlamalısınız ki, süd xarab olmasın. Mütəxəssislər məsləhət görür ki, qaymaq əldə etmək üçün üstündə ən azı 1 sm qalınlığında qatı təbəqə əmələ gələnə qədər südü saxlamaq lazımdır.  

Qida sənayesində təbii qaymağı bitki tərkibli qaymaqlarla əvəz edirlər. Bu qaymağı bitki tərkibli yağlardan alırlar. Satışlarda olan qaymaqların əksəriyyəti kakos, palma və palmakimilərin yağlarından alınır. Onların tərkibində süd zülalları, rəngləndirici və təbii qaymaq ətri ilə yanaşı, ona stabilizatorlar, emulqatorlar, dadlandırıcılar və boyaq maddələri də qatırlar.

Qaymaq süd məhsuludur. Onun 10-35%-i yağlardan ibarətdir. Qaymağın tərkibi əsas olaraq yağlardan ibarətdir. O çox qidalandırıcı tərkibə də malikdir və A, C, B1, B2, PP vitaminləri, kalium, fosfor, maqnium, xlor, dəmir, sink və s. kimi maddələrlə zəngindir. Qaymağın tərkibində D vitamini, kalsium və fosforla da yüksək səviyyədədir.  Qaymağın tərkibindəki kalsiumun miqdarı taxıl məhsulları, tərəvəz və digər qida məhsullarının tərkibində olan kalsiumun miqdarından çoxdur. Qaymağın tərkibində çoxlu miqdarda L triptofan vardır ki, bu, yuxusuzluqdan əziyyət çəkən insanlar üçün əsl təbii dərmandır. Qaymaq yemək sinir sistemini sakitləşdirir. Bal, qaymaq və yerkökü şirəsinin qarışımı isə cinsi istəyi artırır. Yerkökü şirəsi ilə qaymağın qarışımı qaraciyəri təmizləyir və onun fəaliyyətinin yaxşılaşmasına səbəb olur. Qarışım bədəndəki şişkinliklərin də azalmasına səbəb olur.Qaymağın tərkibində olan lesitin damarlarda xolesterinin azalmasına gətirib çıxarır. Onun tərkibində olan yağlar orqanizm tərəfindən asan sovrulur və insan sağlamlığına çox faydalıdır. Lakin bununla belə həddindən artıq yağlı qida olduğuna görə, piylənməyə gətirib çıxara bilir. Buna görə də, həddindən artıq istehlak edilməsi məsləhət görülmür.