Şahmat oyununu oynaya bilənlər sevir, digərləri isə heyranlıqlarını gizlətmir. Bəs bu şahmat oyunu haqqında nə bilirik?

Hazırda istifadə edilən ağ-qara şahmat taxtası ilk dəfə 1090-cı ildə Avropda istehsal edilib. Qatlanan taxta isə bir rahib tərəfindən kəşf edilib. Bu qatlanan taxtanın yaradılmasını isə şahmatın dini baxımdan qadağa olunması stimullaşdırıb. Qatlanan şahmat taxtası ilk baxışdan bir kitaba bənzəyirdi. Nəzəri olaraq bir şahmat oyununda 5870 gediş ola bilər. Tarixə keçən ilk şahmat oyunu  Bağdadda 900-cü illərdə bir tarixçi ilə tələbəsi arasında baş verib. Ən uzun çəkən şahmat oyunu 1989-cu ildə Nikolik və Arsovic arasında baş verib. 269 gediş sonunda matç bərabərliklə nəticələnib. Dünya və kosmos arasında isə 1970-ci ildə şahmat oynanılıb. Matç bərabərliklə nəticələnib. Hazırda dünyada 600 000 000 insan şahmat oynamağı bacarır.

Nərd 1400 il bundan öncə İran şahı Nevşiyanın vəziri Buzur Mehir tərəfindən icad edilib. Bununla bağlı bir hekayə də mövcuddur.Qədim zamanlarda Hind İmperatoru şahmat oyununu Pers imperatoruna, yanında bir məktub ilə hədiyyə göndərib. Məktubda yazırdı: “Kim daha çox düşünür, kim daha yaxşı bilir, kim daha irəlini görə bilirsə o qazanacaq. Həyat budur”! Pers imperatoru dövrün alim vəziri olan Buzur Mehir ilə bu məsələ haqqında müzakirələr aparır. İmperator Mehirə ondan oyunu anlaması və özünün də qarşılıq olaraq bir oyun kəşf etməsini tələb edir. Vəzir həftələr boyunca çalışdıqdan sonra, şahmatın sirrini tapır və özü də nərdi ixtira edərək imperatora göndərir. Əlbəttə o da bir məktub yazır: “Bəli, kim daha çox düşünür, kim daha yaxşı bilir, kim daha irəlini görürsə o qazanır. Amma biraz da şansdır. Əsl həyat budur”.