Çıraqlar və şamdanlar

Şamdan nədir? Şamdanlar hansı funksiyaları yerinə yetirir? Növləri hansılardır?

Qədim zamanlarda şamları tutmaq üçün istifadə edilən və bununla da lampa, çilçıraq funksiyasını yerinə yetirən şamdan hazırda aksesuar olaraq evimizi bəzəyir. Əgər doğru şəkildə və yerində istifadə edilsə şamdan həqiqətən də bir evin görüntüsünü dəyişə bilər.

Şamdanın bir çox növləri vardır. Hamsında şamı içində saxlayan və onu yıxmadan qoruya bilən ağızlıq hissəsi var. Normal bir şam genişliyində olan bu ağızlıqlara şam yerləşdirilir. Şamdanın qolları şam qoyulan ağızlıqların sayından xəbər verir. Bir şam taxılana tək qollu şamdan, beş şam taxılana beş qollu şamdan deyilir. Əvvəllər daha çox tək, cüt və dörd qollu şamdanlardan istifadə edilirdi.

Şamdanlar həcminə görə də bir-birilərindən fərqlənirlər. Böyük tək qollu şamdanlarda qalın və çox işıq saçan şamlar, kiçik və tək qollu şamdanlarda isə kiçik şamlardan istifadə edilir. Kiçik şamdanlar gecə lampası vəzifəsini yerinə yetirir. Yataq otağında küncə qoyulur və ya qaranlıqda otaqda gəzərkən istifadə olunur.

Böyük şamdanların 15-20 qollu olanları çilçıraq kimi tavandan asılır. Bu kimi şamdanlar qədim evlərdə, saraylarda istifadə edilirdi. Bununla yanaşı stolun üzərində olan kiçik şamdanlar da otağı aydınlatmaq üçün istifadə edilirdi.

Şamdanlar bu gün masanın, piyanonun və b. mebellərin üzərinə qoyulur və daha çox dekorativ aksesuar olaraq istifadə edilir. Bəzi toplanışlarda bunların yandırılması, toplantıya xüsusi aura qatmaq məqsədilə edilir.

Şamdanlar adətən gümüş və ya düyüdən hazırlanır. Zaman keçdikcə qaralan gümüş şamdanlar gümüş tozu ilə ovularaq parlaqlaşdırılır. Düyüdən hazırlanan şamdanlar isə küllə ovularaq əvvəlki rənginə qovuşa bilir.